دختران خیابان انقلاب ؛ از جدال تا مفاهمه

نوع مطلب: یادداشت تحلیلی

موضوع: جنبش‌های فرهنگی ـ اجتماعی

نویسنده: سعیده میرابی

زمان متوسط مطالعه: ۵ دقیقه

از دی تا بهمن‌ماه سال ۹۶ خیابان انقلاب تهران و برخی دیگر از میادین در کلان‌شهرها شاهد زنانی با شالی برافراشته (این شال معمولاً به رنگ سفید و نمادی از صلح است) و معترض به حجاب اجباری بوده است. این حرکت که از سوی زنان مخالف حجاب اجباری از دی ماه سال ۹۶ آغاز شده است، موافقین و مخالفینی را در جامعه و به تبع آن در فضای مجازی داشته است. به‌طور مثال، موافقین و مخالفین این حرکت در شبکه‌های اجتماعی با هشتگ #دختر_خیابان_انقلاب و #پسر_خیابان_نجات‌اللهی به بحث و گفت‌وگو پیرامون این مطالبه پرداختند که گاهی به جدال لفظی نیز منتهی شده است. فضای کنونی بیان‌گر این است که در حالی که مطالبه‌ی بخشی از جامعه لغو قانون حجاب اجباری است، بخش دیگری از جامعه خواهان حفظ حجاب اجباری و برخورد قاطع با این حرکت‌ها هستند. در همین فضای اعتراضی، در تاریخ ۱۱ دی‌ماه عکسی از دختری محجبه (با پوشش چادر) در مشهد منتشر شد که به منظور حمایت از دختران خیابان انقلاب، شالی را بر افراشته بود . این دختر نماد تفکری میان دو طیف دین‌داران سنتی و غیر دیندار است که به آزادی حق پوشش برای دیگران با وجود حجاب‌مندی خودشان باور دارد. این گروه نماد مهمی از تغییر در تفکر جمعی ایرانیان به سمت پذیرش دموکراسی و مدارا با اندیشه‌های مخالف هستند. به باور نویسنده، مهم‌ترین اتفاق در این روزها شکل‌گیری فضای جدید برای گفت‌و‌گو و تلاش برای ایجاد نوعی مفاهمه‌ی اجتماعی پیرامون باورها، اندیشه‌های و خواسته‌های گروه‌های در حاشیه می‌باشد. این گفت‌وگوی جمعی و حرکت به سوی وفاق اجتماعی می‌تواند الگویی برای پذیرش سایر تغییرات فرهنگی جامعه‌ی ایران باشد؛ در کنار این‌که احتمال جدال و خشونت میان مخالفان و موافقان نیز وجود دارد. نتیجه‌ی این امر هر چه باشد، دور نمایی از نحوه‌ی برخورد جمعی ایرانیان با تغییرات فرهنگی را به نمایش می‌گذارد.